Գրավ դրած մորուքը (պարսկական հեքիաթ)

­Մի մարդ մի օր գնում է մի հա­րուստ վա­ճա­ռա­կա­նի մոտ պարտք ու­զե­լու։

— ­Պարտ­քով մի քիչ փող տուր, որ գոր­ծերս, առև­տուրս կար­գի գցեմ,- խնդրում է։- Հա­մոզ­վա՛ծ ե­ղիր, որ պարտքդ վե­րա­դարձ­նե­լու եմ։

— Ես քեզ պարտ­քով փող կտամ՝ պայ­մա­նով, որ վստա­հե­լի մե­կը քեզ ե­րաշ­խա­վո­րի,- ա­սում է վա­ճա­ռա­կա­նը։

­Մար­դը թե.

— ­Մինչև օրս ոչ մի վստա­հե­լի վա­ճա­ռա­կա­նի հետ գործ չեմ բռնել և­ ոչ էլ մե­կին գի­տեմ, որ ինձ ե­րաշ­խա­վո­րի։

— ­Լա՛վ,- ա­սում է վա­ճա­ռա­կա­նը,- կօգ­նեմ, բայց դու քո մո­րու­քից մի մազ պի­տի ինձ մոտ գրավ դնես։

­Մար­դը թե.

— Այդ դեպ­քում, խնդրում եմ, ինձ մի քիչ վար­դա­ջուր ու մի հատ էլ հա­յե­լի տուր։

Երբ վա­ճա­ռա­կա­նը նրան հա­յե­լի է տա­լիս ու վար­դա­ջուր մա­տու­ցում, մար­դը նախ մո­րու­քին խնամ­քով վար­դա­ջուր է ցո­ղում, ա­պա գրպա­նից մի սանր է հա­նում ու զգույշ սան­րում։ ­Հե­տո սան­րի ա­տամ­նե­րի ա­րան­քից մի մազ է հա­նում, դնում մե­տաք­սե թաշ­կի­նա­կի մեջ, չորս ծայ­րից ծա­լում է ու եր­կու ձեռ­քով խո­նար­հա­բար մեկ­նում վա­ճա­ռա­կա­նին։

Ո­րոշ ժա­մա­նակ անց՝ այդ առևտ­րա­կա­նը մեծ հարս­տութ­յուն է կու­տա­կում, գա­լիս է պար­տա­տի­րոջ մոտ, շնոր­հա­կա­լութ­յուն է հայտ­նում ու վերց­րած պարտ­քը հետ տա­լիս։

­Մի օր էլ նա մի մեծ ու բազ­մա­մարդ խնջույք է կազ­մա­կեր­պում։ Հ­րա­վիր­ված­նե­րից մե­կը դառ­նում է նրան ու հարց֊­նում.

— Որ­քան հի­շում եմ, դու էլ ինձ նման աղ­քատ էիր, այս ամ­բողջ հարս­տութ­յու­նը ինչ­պե՞ս, ի՞նչ ճա­նա­պար­հով նո­րից ձեռք բե­րե­ցիր։

Եվ նա ան­կեղ­ծո­րեն պատ­մում է գրավ դրած իր մո­րու­քի պատ­մութ­յու­նը։

­Հա­ջորդ օրն այդ աղ­քատ առևտ­րա­կա­նը գնում է մեզ ծա­նոթ հա­րուստ վա­ճա­ռա­կա­նի մոտ ու պարտ­քով փող խնդրում։ ­Վա­ճա­ռա­կա­նի այն հար­ցին, թե ծա­նոթ­նե­րից ո՞վ ի­րեն կե­րաշ­խա­վո­րի, պա­տաս­խա­նում է.

— Աստ­վա՛ծ վկա, ես ոչ մի ծա­նոթ չու­նեմ։ Օր­վա հա­ցի կա­րոտ, խեղճ ու աղ­քատ մարդ եմ։

­Վա­ճա­ռա­կա­նը թե.

— Այդ դեպ­քում քո մո­րու­քից մի մազ փո­ղի դի­մաց ինձ մոտ գրավ դիր։

— Ըն­դա­մե­նը մի մա՞զ,- զար­մա­նում է այդ մարդն ու ձեռ­քը գցում, մո­րու­քից մի փունջ մազ է պո­կում, մեկ­նում վա­ճա­ռա­կա­նին։

Այդ տես­նե­լով՝ վա­ճա­ռա­կա­նը մտա­ծում է. «Ե­թե այս մարդն ինքն ի­րեն չի հար­գում, պարզ է, թե ինչ­պես կվար­վի դի­մա­ցի­նի հետ»։ Եվ, որ­պես­զի նա չգնա և­ ու­րիշ վա­ճա­ռա­կան­նե­րի խա­բի, բարձ­րա­ձայն ա­սում է.

— ­Մի բան լսել ես մո­րու­քի մա­սին, բայց ու­նե­ցածդ այն մո­րու­քը չէ, ուս­տի պարտ­քի մա­սին խո­սելն էլ ա­վե­լորդ է։